خبر خوب برای اینتل: رفع مشکل پردازنده‌های رپتور لیک

پس از مشکلات مالی پی‌در‌پی و مسائل پایداری تراشه‌های رپتور لیک، اینتل به شدت نیاز به خبرهای مثبت داشت. و این هفته، با انتشار اولین نسخه از آپدیت میکروکد برای پردازنده‌های دسکتاپ رپتور لیک و همچنین توضیح جزئیات مشکل اصلی، این شرکت دقیقاً همین خبر را ارائه کرده است.

نسخه جدید میکروکد با شماره 0x129، اولین تلاش اینتل برای رفع مشکل ولتاژ بالای پردازنده‌های رپتور لیک است که به نظر می‌رسد علت تخریب این پردازنده‌ها در یک سال و نیم گذشته بوده است. اینتل کل سال را صرف بررسی این مشکل کرده و پس از شروع کند، در هفته‌های اخیر پیش‌رفت قابل توجهی داشته و مشکلی را شناسایی کرده که آن را "HOV" در تراشه‌های دسکتاپ رپتور لیک با TDP بالا (نسل سیزدهم و چهاردهم) می‌نامد. در اواخر ماه جولای، این شرکت هدف انتشار وصله میکروکد برای رفع (یا بهتر بگوییم جلوگیری از) مشکل تخریب را در اواسط آگوست تعیین کرد و درست قبل از این مهلت، اینتل شروع به ارسال میکروکد به شرکای مادربرد خود کرده است.
با این حال، حتی با وجود این میکروکد جدید، کار اینتل با مشکل پایداری تمام نشده است. اینتل هنوز در حال بررسی این موضوع است که آیا امکان بهبود پایداری پردازنده‌های قبلاً تخریب‌شده وجود دارد یا خیر و لحن کلی اعلامیه اینتل بسیار شبیه به یک رفع اشکال نرم‌افزاری بتا است. به عنوان مثال، اینتل این نسخه خاص از میکروکد را برای توزیع از طریق به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل ارسال نخواهد کرد. بنابراین حتی اگر این میکروکد در جلوگیری از تخریب مداوم موفق باشد، به نظر می‌رسد که اینتل پرونده این مشکل را کاملاً نبسته است و احتمالاً این شرکت در حال کار برای یافتن راه‌حلی مناسب برای انتشار گسترده است.

محدود کردن ولتاژ به 1.55 ولت: ولتاژ بالا، مشکل بزرگ‌تر می‌سازد

شرکای مادربرد و انتشار بایوس‌های جدید

در همین حال، شرکای مشتاق مادربرد اینتل قبلاً شروع به انتشار بایوس‌هایی با میکروکد جدید کرده‌اند و حتی ایسوس و MSI با عجله قبل از این که اینتل فرصت اعلام رسمی میکروکد را داشته باشد، بایوس‌ها را ارسال کرده‌اند. هر دو فروشنده این بایوس‌ها را به‌عنوان نسخه‌های بتا منتشر می‌کنند که نشان‌دهنده ماهیت اولیه خود رفع مشکل میکروکد است. و در حالی که انتظار می‌رود اکثر کاربران بخواهند این میکروکد را در اسرع وقت برای کاهش آسیب بیش‌تر به تراشه‌های آسیب‌دیده نصب کنند، بهتر است این بایوس‌های بتا را به همین شکل در نظر بگیرید.

همان‌طور که پیش از این ذکر شد، اینتل در حال حاضر فقط میکروکد 0x129 را از طریق به‌روزرسانی‌های بایوس توزیع می‌کند. این میکروکد از طریق به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل به سیستم‌های دیگر نخواهد رسید. در این مرحله، ما هنوز انتظار داریم که توزیع از طریق به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل هدف نهایی برای این رفع مشکل باشد، اما فعلاً اینتل جدول زمانی یا راهنمایی دیگری برای زمان وقوع آن ارائه نمی‌دهد. بنابراین، دست‌کم برای علاقه‌مندان به کامپیوتر، در حال حاضر تنها راه دریافت آن به‌روزرسانی بایوس است.

به‌طور خلاصه، به‌روزرسانی میکروکد 0x129 ولتاژ پردازنده‌های دسکتاپ رپتور لیک آسیب‌دیده را در سطح 1.55 ولت که هنوز هم بالا است اما در محدوده استاندارد قرار دارد، محدود می‌کند. همان‌طور که در اعلامیه‌های قبلی اینتل اشاره شده بود، ولتاژ بیش از حد به نظر می‌رسد علت اصلی مشکل است، بنابراین محدود کردن ولتاژ در سطحی که اینتل تعیین کرده است باید از آسیب بیشتر به تراشه جلوگیری کند.

نامه این شرکت به جامعه کاربران همچنین برای اولین بار توضیح می‌دهد که در تراشه‌های آسیب‌دیده چه اتفاقی می‌افتد. تراشه‌هایی که قبلاً در اثر نوسانات مکرر ولتاژ آسیب دیده‌اند، به گونه‌ای تخریب شده‌اند که حداقل ولتاژ مورد نیاز برای کارکرد تراشه - Vmin - فراتر از مشخصات اولیه اینتل افزایش یافته است. در نتیجه، این تراشه‌ها دیگر ولتاژ کافی برای کارکرد دریافت نمی‌کنند.

افراد باتجربه در زمینه اورکلاک (Overclock) بدون شک با این داستان آشنا هستند، زیرا این یکی از راه‌های تخریب پردازنده‌های اورکلاک(Overclock) شده با گذشت زمان است. در این موارد - همانطور که در مورد مشکل رپتور لیک به نظر می‌رسد - به ولتاژ بیشتری برای حفظ پایداری تراشه نیاز است، به‌ویژه در بارهای کاری که ولتاژ به تراشه در حال کاهش است.

و در حالی که همه علائم نشان می‌دهد که این تخریب برگشت‌ناپذیر است (و اینتل با بازگرداندن تعداد زیادی از محصولات مواجه خواهد شد)، یک امید وجود دارد. اگر تحلیل اینتل درست باشد که تراشه‌های رپتور لیک تخریب‌شده هنوز می‌توانند با ولتاژ Vmin بالاتر به درستی کار کنند، پس امکان نجات حداقل برخی از این تراشه‌ها و بازگرداندن آن‌ها به پایداری وجود دارد.

اینتل این پدیده را "جابه‌جایی Vmin" می‌نامد و هدف بعدی تحقیقات خود قرار داده است. طبق گفته این شرکت، آن‌ها قصد دارند تا پایان ماه آگوست به‌روزرسانی‌هایی ارائه دهند.

تأثیر بر عملکرد: عموماً ناچیز، اما نه همیشه

در نهایت، پیام اینتل همچنین بر اساس آزمایش‌های داخلی خود، راهنمایی‌هایی در مورد تأثیر عملکرد میکروکد جدید ارائه می‌دهد. پیش از این، این شرکت اعلام کرده بود که انتظار کاهش عملکرد قابل توجهی ندارد و بر اساس آزمایش‌های گسترده‌تر، این موضوع تا حد زیادی همچنان صادق است. با این حال، برخی از بارهای کاری وجود خواهند داشت که در نتیجه‌ی آن دچار کاهش عملکرد می‌شوند.

تاکنون، اینتل چندین بار کاری را پیدا کرده است که در آن‌ها شاهد کاهش عملکرد است. این شامل PugetBench GPU Effects Score و در بخش بازی‌ها، Hitman 3: Dartmoor می‌شود. در غیر این صورت، تقریباً همه چیز دیگری که اینتل آزمایش کرده است، از جمله معیارهای رایج مانند Cinebench و بازی‌های اصلی، کاهش عملکرد نشان نمی‌دهند. بنابراین نتیجه کلی این رفع مشکل کاملاً بدون نقص نیست، اما منجر به کاهش عملکرد گسترده نیز نمی‌شود.

بیانیه کامل اینتل

اینتل در حال حاضر یک وصله میکروکد جدید (0x129) را برای پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core خود به شرکای OEM/ODM خود توزیع می‌کند که درخواست‌های ولتاژ نادرست به پردازنده را که باعث افزایش ولتاژ عملیاتی می‌شود، برطرف می‌کند.

برای تمام کاربران پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core: این وصله از طریق به‌روزرسانی بایوس توزیع می‌شود و از طریق به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل در دسترس نخواهد بود. اینتل با شرکای خود همکاری می‌کند تا اعتبارسنجی و عرضه به‌موقع به‌روزرسانی بایوس برای سیستم‌های موجود در حال سرویس را تضمین کند.

به‌روزرسانی تحلیل ناپایداری - پس‌زمینه میکروکد و پیامدهای عملکرد

علاوه بر پوشش گارانتی گسترده، اینتل سه کاهش خطر مرتبط با مشکل ناپایداری - که معمولاً به عنوان خرابی‌های مداوم برنامه و هنگ‌های مکرر تجربه می‌شود - را برای کمک به تثبیت سیستم‌های مشتری با پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core منتشر کرده است: تنظیمات پیش‌فرض اینتل برای جلوگیری از تأثیر تحویل توان بالا بر پردازنده (مه 2024) میکروکد 0x125 برای رفع مشکل eTVB در پردازنده‌های i9 (ژوئن 2024) میکروکد 0x129 برای رفع ولتاژهای بالا (آگوست 2024) تجزیه و تحلیل فعلی اینتل نشان می‌دهد که افزایش قابل توجهی در حداقل ولتاژ عملیاتی (Vmin) در چندین هسته پردازنده‌های آسیب‌دیده به دلیل ولتاژهای بالا وجود دارد. رویدادهای ولتاژ بالا می‌توانند با گذشت زمان جمع شوند و به افزایش Vmin برای پردازنده کمک کنند.

جدیدترین به‌روزرسانی میکروکد (0x129) درخواست‌های ولتاژ بالای 1.55 ولت را به‌عنوان یک کاهش خطر پیشگیرانه برای پردازنده‌هایی که علائم ناپایداری را تجربه نمی‌کنند، محدود می‌کند. این جدیدترین به‌روزرسانی میکروکد در درجه اول شرایط عملیاتی برای پردازنده‌های K/KF/KS را بهبود می‌بخشد. اینتل همچنین بر اساس اعتبارسنجی گسترده تأیید می‌کند که تمام محصولات آینده تحت تأثیر این مشکل قرار نخواهند گرفت.

اینتل همچنان در حال بررسی کاهش خطر برای سناریوهایی است که می‌تواند منجر به تغییر Vmin در پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core بالقوه تحت تأثیر قرار گیرد شود. اینتل تا پایان آگوست به‌روزرسانی‌هایی ارائه خواهد کرد.

آزمایش‌های داخلی اینتل - با استفاده از تنظیمات پیش‌فرض اینتل - نشان می‌دهد که تأثیر عملکرد در محدوده تغییرات اجرا به اجرا است (به عنوان مثال 3DMark: Timespy، WebXPRT 4، Cinebench R24، Blender 4.2.0) با چندین زیر آزمون که تأثیر متوسطی نشان می‌دهند (WebXPRT Online Homework؛ PugetBench GPU Effects Score). برای بارهای کاری بازی آزمایش شده، عملکرد نیز در محدوده تغییرات اجرا به اجرا بوده است (به عنوان مثال Cyberpunk 2077، Shadow of the Tomb Raider، Total War: Warhammer III – Mirrors of Madness) با یک استثناء که تأثیر کمی بیشتر نشان می‌دهد (Hitman 3: Dartmoor). با این حال، عملکرد سیستم به پیکربندی و چندین عامل دیگر بستگی دارد.

برای پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core آزاد شده، این جدیدترین به‌روزرسانی میکروکد (0x129) از کاربران در صورت تمایل برای اورکلاک (Overclock) جلوگیری نخواهد کرد. کاربران می‌توانند تنظیم eTVB را در بایوس خود در صورت تمایل به فشار بالاتر از آستانه 1.55 ولت غیرفعال کنند. همانطور که همیشه، اینتل به کاربران توصیه می‌کند هنگام اورکلاک (Overclock) پردازنده‌های دسکتاپ خود با احتیاط عمل کنند، زیرا اورکلاک (Overclock) ممکن است گارانتی آن‌ها را باطل کند و یا بر سلامت سیستم تأثیر بگذارد. به‌عنوان یک بهترین عمل کلی، اینتل به مشتریانی که دارای پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل Core هستند توصیه می‌کند از تنظیمات پیش‌فرض اینتل استفاده کنند.
با توجه به برنامه گارانتی گسترده اخیراً اعلام شده، اینتل اطمینان خود را نسبت به محصولات خود مجدداً تأیید می‌کند و متعهد است که اطمینان حاصل کند تمام مشتریانی که در حال حاضر یا در حال تجربه علائم ناپایداری در پردازنده‌های دسکتاپ نسل سیزدهم و یا چهاردهم خود هستند، در فرآیند تعویض، پشتیبانی می‌شوند. کاربران دارای علائم ناپایداری مداوم باید برای کمک بیشتر با سازنده سیستم خود (خرید OEM/System Integrator)، پشتیبانی مشتری اینتل (پردازنده جعبه‌ای)، یا محل خرید (پردازنده سینی) تماس بگیرند.